دانستني هايي درباره علم محاسبات بيمه اي آكچوئري

 دانش آكچوئري، علمي است كه با استفاده از تكنيك ها و روش هاي آمار، احتمال و رياضي وقايع آينده سازمان و شركت هاي بيمه اي را پيش بيني مي كند. وقايع آينده كه تاثير بسياري بر روي سازمان و شركت هاي يادشده دارند، عمدتاً شامل متغيرهاي جمعيتي، مالي و اقتصادي است. تلفيق همزمان تكنيك هاي برشمرده فوق، آكچوئري را به عنوان يك علم پيچيده مطرح كرده است. از طرفي باتوجه به وجود ديدگاه هاي مختلف در ميان متخصصان حوزه آكچوئري، شاخه هاي مختلفي از اين علم به وجود آمده است.در يك ديدگاه كلي آكچوئري دو شاخه اصلي بيمه هاي عمر و بيمه هاي غيرعمر را دربر دارد. باتوسعه دادن ديدگاه ها مي توان از شاخه هاي آكچوئري مانند آكچوئري براي بيمه هاي مستمري، بازنشستگي و عمر نام برد. هرچند كه روش هاي مورد استفاده در محاسبات آكچوئري، عمدتاً روش هاي آماري و احتمالي هستند، اما در شاخه هاي مختلف آكچوئري چگونگي استفاده از روش هاي آماري و احتمالي با يكديگر متفاوت است. به عنوان مثال روش ها و تكنيك هاي مورد استفاده در محاسبات آكچوئري عمر با روش ها و تكنيك هاي مورد استفاده در آكچوئري غيرعمر كاملاً متفاوت هستند.دفتر آمار و محاسبات اقتصادي و اجتماعي سازمان تامين اجتماعي در سلسله گزارش هايي به بررسي زمينه هاي شكل گيري علم آكچوئري و كاربردهاي آن در سازمان هاي بيمه اجتماعي پرداخته است كه گزارش حاضر، بخش نخست از اين سلسله گزارش ها است. آينده پر از عدم قطعيت است. برخي حوادث كه در آينده امكان دارد رخ دهند، مطلوب نيستند. ريسك امكان پذيري وقوع يك رخداد نامطلوب است. اثرات حوادث نامطلوب، ميتواند هم جنبه عملكردي داشته باشد و هم مالي. كاهش احتمال رخداد چنين حوادثي، طرح عملكردي را مناسب تر مي كند. اما چنين حوادثي مانند مرگ را نمي توان تماماً تحت كنترل درآورد. بنابراين كاهش اثرات مالي آنها بسيار مهم است. يكي از اثرات اين گونه حوادث احتمالي بر روي احتمال ورشكستگي شركت هاي بيمه و سازمان هاي تامين اجتماعي است. پيچيدگي هاي اين گونه سازمان ها از آنجا ناشي مي شود كه عوامل مختلف اقتصادي، اجتماعي، جمعيتي، مالي و... بر روي ورشكستگي اين شركت ها اثرگذار هستند. به منظور پيش بيني و كنترل چنين حوادثي، از تركيب دانش هاي مختلف مانند احتمالات، مالي، اقتصاد و... استفاده مي شود، اما به طور مشخص كارشناسان و متخصصان خاصي وجود دارند كه بر روي اين گونه محاسبات متمركز هستند، اين افراد را آكچوئريست مي نامند. راستي آكچوئريست كيست؟ آكچوئريست كيست؟ يك آكچوئريست را مي توان يك متخصص رياضيات بيمه اي ناميد، يك آكچوئريست، متخصصي است كه روش هاي آماري و رياضي را به منظور پيش بيني آينده وضعيت بيمه اي و انواع ريسك هاي مالي آن به كار مي برد. يعني، آكچوئريست ها، افرادي هستند كه تخصص خود را براي اندازه گيري اثرات مالي حوادث غيرمترقبه به كار مي برند. اصولاً، آكچوئريست ها با استفاده از رياضيات، آمار و مالي به پيش بيني آينده مي پردازند، به خصوص حوزه كاري آنها بيمه و مستمري ها است. آكچوئريست ها را مي توان افرادي دانست كه اطلاعات را جمع آوري و تجزيه و تحليل مي كنند تا براساس آن احتمال هاي برآورد حوادث مانند مرگ، بيماري، حادثه، ازكارافتادگي و محاسبات مالي صورت پذيرد. آكچوئريست ها، افراد متخصص يافتن روش هايي براي مديريت ريسك هستند. اين افراد تركيبي از سطوح مختلف تحليلي مانند آمار، احتمال، مالي و تجاري به منظور كنترل انواع ريسك را دارند. آكچوئريست ها نقش كليدي در تيم مديريت ريسك دارند. در دهه هاي اخير با افزايش انواع بيمه هاي بلند مدت و انواع بيمه هاي عمر، نقش و جايگاه آكچوئري ها اهميت روزافزون يافته است. آكچوئريست ها كساني هستند كه عمدتاً در سه حوزه زير كار مي كنند: – ارزيابي احتمال حوادث آينده – – طراحي روش هايي براي كاهش احتمال حوادث نامطلوب – – كاهش اثرات حوادث نامطلوب در آينده تاريخچه آكچوئري و پيدايش آن – در روم باستان، آكچوئريست ها به صورت مديران تجاري فعاليت مي كردند. آغاز دوران آكچوئري را مي توان به حدود 9 سال قبل از ميلاد نسبت داد، اما اصطلاح آكچوئريست براي اولين بار در سال 1775 به رياضيدان انگليسي به نام پترسون كه جدول عمر جامعه انگليس را تهيه كرد، اطلاق شد. – در سال 1850 آكچوئريست ها فعاليت خود را به حوزه هاي بيمه عمر و طرح هاي مستمري متمركز كردند. در سال هاي آغازين سده حاضر، آكچوئريست ها فعاليت خود را در حوزه هاي جديدي مانند بيمه هاي غيرعمر، درمان، تامين اجتماعي، بررسي وضعيت مالي بانك ها، مهندسي مالي و... تعميم دادند. – متاسفانه، در ايران دانش آكچوئري داراي سابقه چندان زيادي نيست. به رغم آن كه نيازهاي اوليه دانش آكچوئري مخصوصاً دانش آمار در ايران توسعه فراوان يافته است، آكچوئري به عنوان يك علم هنوز جايگاه خود را در ميان علوم در ايران كسب نكرده است. درحال حاضر، آكچوئري به عنوان يك رشته درسي در مقطع كارشناسي ارشد در دانشگاه علوم رياضي دانشگاه شهيد بهشتي و در دانشكده بيمه اكو تدريس مي شود و افراد متخصص در زمينه آكچوئري تربيت مي شوند. اكثر دانش آموختگان اين دانشكده ها جذب بيمه مركزي ايران شده اند. درعين حال برخي از دانش آموختگان نيز در واحدهاي مختلف سازمان تامين اجتماعي مشغول به كار شده اند. – آكچوئري در سازمان تامين اجتماعي – از گذشته هاي دور نياز به محاسبات آكچوئري در سازمان تامين اجتماعي مطرح شده بود. شروع اولين محاسبات آكچوئري در ايران به سال 1331 برمي گردد كه توسط خانم آبل اقدام به محاسبات اوليه شد. در سال 1341 محاسباتي توسط دكتر عباسقلي خواجه نوري، پدر علم آمار ايران در سازمان انجام شد. پس از آن در سال هاي مختلف نيز محاسبات آكچوئري توسط افراد زير انجام گرفت: – 1– سال 1347، مارك هالدي – 2– سال 1354، ذوالفقاري و جباري – 3– سال 1355، اف.جي اسميت – 4– سال 1360، توفيق دبيري – 5– سال 1370، كارشناسان بانك جهاني – 6– سال 1374، كارشناسان استراليايي – 7– سال 1375، مارتين برنارد – ريسك چيست و چگونه آكچوئريست ها آن را مديريت مي كنند؟ – توضيح درمورد فعاليت هاي آكچوئري ها بدون بيان انواع ريسك كامل نيست. تمامي افراد در سازمان ها با ريسك روبه رو هستند. ريسك به انواع مختلف ظاهر مي شود. به منظور اندازه گيري و مديريت ريسك، افراد و شركت ها نياز شديدي به آكچوئري ها دارند. همكاري آكچوئريست ها به منظور بهبود وضعيت رواني، فيزيكي و اقتصادي بسيار لازم است. اگر برنامه هاي مديريتي آكچوئري به كار نرود، در اكثر كشورها، رشد اقتصادي با مشكلات بزرگي مواجه خواهد شد. مثال هاي زير نشان دهنده اهميت محاسبات و نقش آكچوئري ها است: – 1– اگر بيمه آتش سوزي وجود نداشت، افرادي كه خانه خود را بر اثر آتش سوزي از دست مي دهند، چه مي كردند؟ – 2– هنگامي كه كارخانه اي بر اثر زلزله ويران مي شود، اگر بيمه نباشد چه خواهد شد؟ – 3– اگر تامين اجتماعي يا برنامه هاي بازنشستگي وجود نداشت، آيا مردم امروز پول پرداخت مي كردند تا براي آينده خود ايجاد اطمينان نمايند؟ – و... روش هاي مختلفي براي مديريت اين ريسك ها وجود دارد. تكنيك هاي محاسباتي آكچوئري بسيار پيشرفته و توسعه يافته اند. حوزه محاسبات آكچوئري شامل فعاليت هاي افراد تحصيلكرده دانشگاه و كاربرد اين دانش به صورت تجربي در انواع مختلف محاسبات بيمه اي است. – آكچوئريست ها همواره درصدد يافتن تكنيك ها و روش هايي براي رسيدن به حداكثر منافع براي بيمه پردازان و شركت هاي بيمه اي باتوجه به وضعيت اقتصادي كشور، مي باشند. – شغل آكچوئري در رده بندي مشاغل آمريكا و كانادا از نظر درآمدزايي، به عنوان دومين شغل پس از بيولوژي و بالاتر از برخي مشاغل مانند تحليلگري سيستم هاي رايانه اي، حسابداري و حتي فضا يا نجوم معرفي شده است. البته در سال هاي گذشته آكچوئري بهترين و اولين شغل شناخته مي شد. – كساني كه مي خواهند دوره هاي آكچوئري را طي كنند، بايد داراي پايه آمار و احتمال و رياضي قوي باشند. همچنين بايد مطالبي را در زمينه محاسبات مالي، اقتصادي، جامعه شناسي و جمعيت شناسي بدانند. درحقيقت وظيفه مهم آكچوئريست ها انجام محاسبات احتمالي وقايع مالي، اقتصادي و... در آينده است. نقش آكچوئري در تامين اجتماعي – در رياضيات آكچوئري، به منظور پيش بيني هاي مربوط به طرح مستمري تامين اجتماعي، روش هاي مختلفي وجود دارد. اين روش ها عمدتاً در سه گروه دسته بندي مي شوند: – الف) روش هاي مطلق آكچوئري – ب) روش ها و مدل هاي آماري و اقتصادسنجي – ج) روش هاي تركيبي شامل (الف) و (ب) – روش (الف) داراي كاربردها و سوابق بسياري در حوزه بيمه بوده و ثابت شده است كه در پيش بيني هاي تامين اجتماعي نيز قابل استفاده هستند. روش هاي گروه (ب) شامل انواع روش هاي رگرسيوني، سري هاي زماني و مدل هاي آماري و اقتصاد سنجي هستند. تفاوت دو گروه اين است كه روش هاي آكچوئري بيشتر متكي بر عوامل و متغيرهاي درون زاي سيستم هستند، درحالي كه روش هاي آماري و اقتصادسنجي عمدتاً بر عوامل و متغيرهاي برون زا متكي هستند. روش هاي تركيبي، به گونه اي عمل مي كنند كه هم عوامل دروني و هم عوامل بيروني را درنظر مي گيرند. محدوديت عمده در به كارگيري هر يك از شيوه هاي فوق سطح دسترسي به اطلاعات و داده هاي آماري موردنياز هر يك از روش ها است كه با تعيين آن مي توان يكي از روش ها را انتخاب كرده و به كار برد. – برنامه هاي تامين اجتماعي تعهدات بلندمدتي را درنظر مي گيرند كه اين تعهدات مي توانند تاثيرات عمده اي بر اقتصاد داشته باشند، اما اين تعهدات ذاتاً مالي هستند و بنابراين تعهدات نبايد و نمي توانند بدون توصيه ها و نظرات مناسب آكچوئري در ارتباط با اثرات و بارمالي بلندمدت آنها مورد استفاده قرار گيرند، به همين ترتيب اثرات كوتاه مدت و ميان مدت آنها نيز بايد از ديد آكچوئري موردبررسي دقيق قرار گيرند. – همانند ساير سيستم هاي تامين مالي، بسط و بررسي ديون آينده و كفايت برنامه هاي مالي، در سازمان تامين اجتماعي نيز بايد از ديدگاه آكچوئري مورد بررسي قرار گيرد. – بررسي آكچوئري در ارتباط با پايايي مالي برنامه هاي تامين اجتماعي، با نيازمندي هاي مالي بلندمدت آن، بايد از ديدگاه تخصصي آكچوئري و با يك ديد حرفه اي مستقل مورد بررسي قرار گيرد، خواه نتايج از ديدگاه ديگران قابل اعتماد باشد و خواه نباشد. – گزارش هاي آكچوئري درباره برنامه هاي_ تامين اجتماعي بايد استانداردهاي حرفه اي را با شفافيت كامل درنظر گرفته و به طور كاملاً روشن بيان شوند، عمده ترين اين استانداردها شامل بيان واضح متدولوژي و مفروضات درنظر گرفته شده، تجزيه و تحليل حساسيت و بيان و توصيف معني داري و اعتبار نتايج است. – اكثر محاسبات مربوط به پيش بيني هاي مالي نيازمند پيش بيني هاي جمعيتي است. درحالت مطلوب، آكچوئري بايد پاسخگوي حرفه اي فرضياتي باشد كه تحت آن پيش بيني هاي جمعيتي را انجام مي دهد (مانند: باروري هاي آينده، مرگ و ميرهاي آينده در گروه هاي سني مختلف و علل مختلف آن، سطوح آينده ساختار مهاجرت به داخل و خارج سيستم به تفكيك سني ™ جنسي، فرضيات مربوط به شرايط ازدواج ها شامل نرخ ازدواج، نرخ طلاق، نرخ تعداد زوجات (درصورت وجود) مرگ و ميرها بر اثر شرايط محيطي يا مرگ هاي غيرطبيعي.) – اما ممكن است از نتايج كار و پيش بيني هاي انجام شده توسط ساير منابع، مانند جمعيت شناسان و آماردانان يك دفتر آمار ملي يا سازماني نيز استفاده كرد. – آكچوئريست ها سعي بر آن خواهند داشت تا برآوردهايي از هزينه ها و درآمدهاي حاصل از حق بيمه ها يا ساير منابع درآمدي به دست آورند. دوره پيش بيني ممكن است از حالتي به حالت ديگر متفاوت باشد اما حداقل بايد براي 25 سال اين كار انجام شود. – به علاوه، دوره پيش بيني بايد از ديدگاه جمعيت شناسي، آماري يا برنامه هاي درنظر گرفته شده براي آينده معني دار باشد و به گونه اي انجام شود كه (حتي اگر بسيار تقريبي انجام مي شود) اثرات تغيير در برنامه ها و تغييرات جمعيتي را كاملاً به وضوح نشان دهد (مثلاً افزايش يا كاهش نسبت هاي وابستگي يا نسبت هاي حمايت.) – براي برخي اهداف، پيش بيني هاي كوتاه مدت آكچوئري موردنياز است. در اين حالات مناسب است كه فرضيات درنظر گرفته شده با آنچه براي پيش بيني هاي بلندمدت درنظر مي گيريم، متفاوت باشد. مثلاً براي به دست آوردن بهترين برآوردها براي پيش بيني هاي فوري يا كوتاه مدت، بهتر است شرايط اقتصادي و جمعيتي فعلي را درنظر بگيريم و به روش هاي آماري و مدل هاي اقتصادسنجي پيش بيني هاي كوتاه مدت انجام دهيم يا اينكه به نتيجه تحقيقات ساير مؤسسات دولتي يا خصوصي مانند وزارت امور اقتصادي و دارايي و مراكز پژوهشي معتبر رجوع نماييم. – ساير عملكردها و نقش هاي آكچوئري وابسته به شرايط خاص هر كشور مي باشد مثلاً برقراري يك ارتباط بين تامين اجتماعي و طرح هاي مستمري و بيمه هاي تكميلي و غيره... – اغلب مهم ترين نقش آكچوئري در ارتباط با گزارش هايي درباره شرايط مالي بلندمدت سيستم تامين اجتماعي است. اگر گزارش آكچوئري بر اين مطلب صحه بگذارد كه سيستم فعلي از نظر اقتصادي كارآمد نيست، نتايج چنين تحقيقي ممكن است از نظر سياسي و اجتماعي حساسيت زا يا چالش برانگيز باشد. – يك گزارش درباره وضعيت مالي بلندمدت يك برنامه تامين اجتماعي نيازمند برآورد هزينه هاي آينده است كه هم بايد به صورت كلي و هم به تفكيك انواع بيمه ها حاصل شوند. – درآمد حاصل از حق بيمه ها را مي توان مستقيماً درحالاتي كه نرخ هاي حق بيمه مثلاً در قانون تعيين شده اند برآورد كرد. اما، ديدگاه يك گزارش آكچوئري اغلب بر سطح حق بيمه هاي موردانتظار يا مورد نياز براي برقراري تعادل بين درآمد و هزينه برنامه هاي تامين اجتماعي متمركز است. – براي انجام پيش بيني ها و برآوردهاي موردنياز بايد فرضيات خاصي را با احتياط درنظر بگيريم. برآورد درآمد و مخارج آينده ممكن است به طور طبيعي به صورت مقادير پولي به طور مطلق بيان نشوند، چرا كه اين مقادير تحت تاثير مستقيم تورم قرار دارند و به جاي آن، اين مقادير اغلب بر مبناي شرايط رقابت بيان مي شوند، مثلاً براساس قيمت هاي ثابت، درآمد ثابت يا سطوح حق بيمه هاي ثابت. نرخ هاي حق بيمه را مي توان بر پايه درصدهايي كه كل مخارج را مي پوشانند بيان كرد كه به صورت قابل مقايسه اي با سطوح اشتراك فعلي قابل بيان هستند، يا مي توان آنها را بر پايه نشانگر هاي اقتصادي جامع تر، مثل محصول ناخالص داخلي (GDP) بيان كرد. – به دست آوردن سطح و زمان بندي افزايش احتمالي موردنياز در حق بيمه ها نيازمند توجه و دقت بيشتري است. مناسب است فرض كنيم كه چنين افزايشي در ساختار فعلي تاثير خواهد گذاشت و باعث تغيير در حجم سرمايه هاي مورد استفاده در گروه هاي مختلف بيمه شدگان خواهد شد. اگر ساختار موجود روندي را براي تغيير ديون از يك نوع بيمه به انواع ديگر دنبال مي كند، اين موضوع نيز بايد مدنظر قرار گيرد. – درحالتي كه يك سرمايه به عنوان ذخيره وجود دارد، فرضيات بايد با درنظر گرفتن حجم سرمايه مورد انتظار آينده و بنابراين تاثير بازده سرمايه گذاري بر روي برنامه هاي سازمان تامين اجتماعي متمركز شوند. – ديدگاه اصلي يك گزارش آكچوئري درمورد يك برنامه تامين اجتماعي اغلب بر روي وضعيت مالي آينده آن متمركز مي شود. اما، آكچوئري بايد درنظر بگيرد كه در تعريف طرح تامين اجتماعي براي اعضاي تحت پوشش دقت كافي مبذول نمايد، به خصوص اگر تاثير سطوح حمايت ها به طور معني داري طي زمان تغيير كند. – يك آكچوئريست بايد روش هاي اوليه مورد استفاده و فرضيات پذيرفته شده خود را توضيح دهد. اكثراً معقول است كه توجه كنيم پيش بيني درآمد و هزينه هاي آينده يك پيشگويي مطلق نيستند بلكه بيان كننده آينده با يك عدم قطعيت و حتميت هستند يعني پيش بيني هايي احتمالي ولي با درصد قابل قبولي مي باشند. اين پيش بيني ها را مي توان با درنظر گرفتن روش هاي تجزيه و تحليل حساسيت به بهترين وجهي انجام داد به گونه اي كه بتوان اثرات تغيير و تحول در برخي فرضيات عمده را نيز نشان داد. در بسياري حالات يك مدل تصادفي بسيار مفيد خواهد بود، مدلي كه در آن از روش هاي احتمالي و آماري استفاده مي شود. – درباره موضوعي كه گزارش آكچوئري بر پايه آن استوار است، مناسب تر است درجهت تعيين ريسك و مخاطره و عدم قطعيت هركدام از جنبه هاي موردبررسي در آن گزارش اقدام لازم انجام گيرد. اين كار باعث آگاهي از احتمالات مربوط به رخدادهاي هر يك از زمينه هاي مورد بررسي خواهد شد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: